روز جهانی فشار خون در تقویم سال 1401 چه روزی می باشد؟

در این بخش از مطالب پایگاه خبری باغستان نیوز، درباره روز جهانی فشار خون در تقویم سال ۱۴۰۱ چه روزی است برای شما مطالبی را آماده کرده‌ایم . با ما همراه باشید.

تاریخ دقیق روز جهانی فشار خون در تقویم

تاریخ روز جهانی فشار خون در تقویم شمسی برابر است با : روز سه شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱

تاریخ روز جهانی فشار خون در تقویم قمری برابر است با : روز ۱۵ شوال ۱۴۴۳

تاریخ روز جهانی فشار خون در تقویم میلادی برابر است با : روز ۱۷ می ۲۰۲۲ر

تاریخچه روز جهانی فشار خون

روز جهانی فشار خون ممکن است مانند یک روز به شدت استرس زا به نظر برسد که باعث فشار خون بالا می شود، اما در واقع یک رویداد آموزشی است که برای جلوگیری از موارد فشار خون بالا طراحی شده است.

این روز که توسط لیگ جهانی فشار خون در سال 2005 ایجاد شد، برای افزایش آگاهی از وضعیت و مسائل پیرامون آن در نظر گرفته شده است. آگاهی از فشار خون بالا به دلیل تعداد مرگ و میرهای مرتبط با حملات قلبی، بیماری کلیوی و سکته مغزی بسیار مهم است. همچنین فقدان آگاهی در مورد فشار خون بالا در میان عموم مردم وجود دارد که WHL امیدوار است آن را تغییر دهد.

روز به طور کلی موضوع خاصی دارد. به عنوان مثال، در گذشته، یکی از مضامین “رژیم غذایی سالم، فشار خون سالم” بود، که هدف آن بهبود درک مردم از اینکه چگونه رژیم های غذایی ضعیف می تواند به فشار خون بالا کمک کند و چگونه یک رژیم غذایی سالم تر می تواند به اصلاح این مشکل کمک کند، بود.

پس شرکت کنید، فشار خون خود را آزمایش کنید، در مورد فشار خون بالا بیاموزید و سالم بمانید.

روز جهانی فشار خون در ایران

هرسال روز 27 اردیبهشت به نام روز جهانی فشارخون نامگذاری شده است . “از میزان فشارخون خود مطلع باشیم شعاری است که از سال 92 تا 5 سال با هدف اجرای برنامه هائی در رابطه با غربالگری و شناسائی بیماران مبتلا به فشارخون بالا تکرار می شود

بیماری پرفشاری خون قاتل خاموش نامیده می‌شود، زیرا بی‌سروصدا و بدون علامت شخص مبتلا را به مرگ و پایان زندگی نزدیک می‌کند و اگر پرفشاری خون در مراحل اولیه کنترل نشود، نه‌‌تنها فعالیت دستگاه قلب و عروق، بلکه سایراعضای بدن نیزدچار مشکل می‌شود.

روز جهانی فشارخون بالا، فرصتی برای تاکید بر بهبود پیشگیری و کنترل فشارخون بالا را فراهم می آورد.

     هدف روز جهانی فشارخون امسال تشویق افراد به اندازه گیری فشارخون خود در منزل یا توسط کارکنان بهداشتی و ایجاد تغییرات ساده در شیوه زندگی است که اثرات بسیار مهمی را در برخواهد داشت. عوامل خطر زمینه ساز بیماری پرفشاری خون :

 سابقه خانوادگی:در افراد درجه یک فامیل

 سن و جنسیت :در مردان بالای 50 سال بیشتر از خانم های 50سال اما بعد از یائسگی شیوع در زنان  افزایش می یابد .

 مصرف نمک : افراد سالمند به نمک حساس ترند .

 میزان چربی خون : تغییرات در جدار رگها

 مصرف الکل

 استعمال دخانیات: تصلب شرائین

 کم تحرکی : چاقی

 چاقی : 2 تا 6برابر افزایش خطر پرفشاری خون به خصوص در چاقی مرکزی

 دیابت : تخریب عروق بدن

روز جهانی فشارخون به علت تاکید خاص بر روی فشارخون بالا (به عنوان مهم ترین و اولین عامل خطر سکته مغزی و مهم ترین عامل برای بیماری های قلبی عروقی) مطرح شده است.

. فشارخون بالاکه پرفشاری خون هم نامیده شده است معضلی بزرگ برای بهداشت عمومی درتمام کشورها به شمارمی آید.

فشارخون بالا علائم آشکاری ندارد و معمولا” شناخته نمی شود و راهی برای اطلاع از آن وجود ندارد مگر این که توسط یک کارمند بهداشتی اندازه گیری شود. چون فشارخون روز به روز تغییر می کند، اندازه گیری باید در چند نوبت و موقعیت خاص انجام شود تا به تایید برسد. علیرغم این که فشارخون بالا علائمی ندارد، اما می تواند آسیب مهمی به قلب و شریان ها بزند.از این جهت از هر فرد خواسته می شود از مقدار فشارخون خود و وجود عوامل خطر و میزان آن اطلاع داشته باشد. شناسایی فشارخون بالا آسان و معمولا” کنترل این بیماری از طریق تغییر در شیوه زندگی مانند کاهش مصرف نمک و افزایش فعالیت بدنی و یا در صورت لزوم دارو درمانی آسان است.

علل رفتاری متعددی درافزایش خطرابتلا به فشارخون بالانقش داردکه به موارد زیر اشاره می شود:

مصرف غذاهای چرب و پرنمک و نیزعدم مصرف میوه و سبزیجات به مقدارکافی،  ورزش نکردن و عدم تحرک بدنی کافی، کنترل و مدیریت ناکافی خشم و استرس و مصرف مفرط الکل. مولفه های اجتماعی، بهداشت و سلامت ازجمله میزان درآمد، سطح سواد و نوع مسکن می توانند تاثیرات سوئی برعوامل رفتاری خطرساز ابتلا به فشارخون بالا داشته باشند.

در برخی بیماران مبتلا به فشار خون بالا پس از بررسی علل ثانوی مانند بیماری های کلیوی و متابولیک ویا مالفورماسیون های ( اختلالات مادرزادی) عروق هیچ علتی برای بیماری یافت نمی شود . به نظر می رسد عوامل وراثتی وژنتیکی در شکل گیری این گونه از فشار خون های بالا نقش داشته باشند.

عادات نامطلوب جاری در شیوه زندگی کودکان و نوجوانان جامعه ما علاوه بر اینکه تهدیدی برای سلامتی این گروه سنی آسیب پذیر تلقی می شود،کشور ما را در معرض خطر همه گیری بیماری های غیر واگیر در طی دو دهه آینده قرار داده است. پیروی از شیوه زندگی سالم می تواند به کاهش خطر بیماری های غیر واگیر ازجمله بیماری های قلبی عروقی ،دیابت ،پوکی استخوان و برخی سرطان ها کمک کند. بنابراین لزوم مداخلات بنیادی وسیع جهت آشنا نمودن کودکان و نوجوانان جامعه با اصول شیوه زندگی سالم و فراهم آوردن امکانات مناسب عملی در ان راستا را می طلبد. از سوی دیگر با توجه به این که فرزندان بهترین پیام رسان برای والدین هستند ،از این طریق می توان به اصلاح شیوه زندگی خانواده نیز کمک کرد.

فشارخون بالا در افزایش بار بیماری های قلبی، سکته مغزی و معلولیت و مرگ و میرهای زودرس نقش دارد.

چرا روز جهانی فشارخون بالا برگزار می شود؟

طبق آمار، حدود 3 نفر از هر ده نفر بزرگسال در سراسر دنیا از فشارخون بالا رنج می برند. تقریبا” 1.8 میلیارد نفر در دنیا فشارخون بالا دارند که 50 % از آن ها کاملا” از وضعیت خود بی اطلاع هستند و بعضی از آن هایی هم که از وضعیت خود مطلع هستند، هیچ اقدام درمانی دریافت نمی کنند. همچنین اعلام می کند که در افراد با فشارخون بالا، خطر سکته مغزی چهار برابر بیشتر و خطر سکته قلبی (حمله قلبی) دو برابر بیشتر از افرادی است که دارای فشارخون طبیعی هستند. به این جهت در سال 2002، این بیماری توسط سازمان جهانی بهداشت در گزارش سلامت جهانی به عنوان قاتل خاموش نامیده شد.

روز جهانی فشارخون بالا هر سال با استفاده از یک موضوع خاص سال که توسط اتحادیه جهانی فشارخون بالا انتخاب می شود، برگزار می شود تا این بسیج را در سطح بین المللی اثر بخش تر کند.

این روز در واقع یک واقعه آموزشی برای ترویج پیشگیری از افزایش فشارخون است و هدف آن افزایش آگاهی در خصوص شرایط و مسائل حول و حوش فشارخون بالا است. آگاهی از فشارخون بالا به علت تعداد مرگ های مرتبط با  حمله های قلبی، بیماری کلیوی و سکته های مغزی همراه با آن بنظر بسیار مهم و حیاتی است که بخش مهمی از آن به فقدان آگاهی در باره فشارخون بالا در میان جامعه عمومی مرتبط است و اتحادیه جهانی امیدوار است آن را تغییر دهد.

این بیماری براحتی با یک اندازه گیری ساده فشارخون در خانه یا مراکز درمانی با استفاده از دستگاه فشارخون، قابل تشخیص و بدنبال آن قابل درمان و کنترل است. مسئله مهم این است که كساني كه فشارخون آن ها اندازه گیری شده است، به روش صحیح و دقیق اندازه گیری و از میزان فشارخون خود و مفهوم آن مطلع شوند، افرادی كه فشارخون بالا دارند، برای ارزیابی بیشتر و درمان به مراکز بهداشتی درمانی و پزشکان ارجاع شوند و مراقبت های بموقع دریافت کنند.

اتحادیه جهانی فشارخون بالا توصیه کرده است که فشارخون در جمعیت عمومی و جمعیت مبتلا به فشارخون بالای بدون عوارض باید کمتر از 90/140 میلی متر جیوه باشد، و برای بیماران دیابتی و کلیوی مزمن باید کمتر از 80/130 میلی متر جیوه باشد.(قابل ذکر است که در اصلاحیه بیانیه JNC8 برای افراد دیایتی و بیماران کلیوی هدف کنترل فشارخون مانند سایر افراد کمتر از 90/140 میلی متر جیوه و در سالمندان 60 سال و بالاتر کمتر از 90/150 میلی متر جیوه در نظر گرفته شده است.)

موضوع(تم) روز جهانی فشارخون

از سال 2014 تا 2018 میلادی سالانه به مدت 5 سال این پویش با موضوع یکسان «از مقدار فشارخون خود مطلع شوید»، برای توسعه برنامه هايي براي غربالگري فشارخون و شناسايي بيماران مبتلا به فشارخون بالا، تكرار شد.

بیماری فشارخون بالا به علت بی علامت بودن یک قاتل خاموش است. فشارخون بالا یا پرفشاری خون سبب عوارض مختلفی در بدن می شود و ممکن است به خطر بزرگتری مانند سکته قلبی و مغزی، بیماری کلیوی، اختلالات چشمی، کماء، یا حتی مرگ منجر شود. در مجموع این شرایط اولین علت بار بیماری در کشورهای توسعه یافته در دنیا است. این بدین معنی است که فشارخون بالا اثر زیادی بر هزینه مراقبت های بهداشتی و میزان مرگ در دنیا دارد. در حالی که فشارخون می تواند به سادگی در جامعه یا در مراکز بهداشتی درمانی با استفاده از دستگاه فشارسنج اندازه گیری و بموقع شناسایی شود.

طبق آمار در دنیا، از هر 10 نفر، 3 نفر از فشارخون بالا رنج میبرند. تقریبا” 1.8 بیلیون نفر از مردم جهان از فشارخون بالا رنج می برند و حدود 50 % آنها کاملا از وضعیت خود بی خبرند و بعضی از آنهایی هم که مطلع هستند هیچ دارویی دریافت نمی کنند. اطلاع از میزان فشارخون ممکن است زندگی افراد را نجات دهد. فشارخون بالا یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی می شود. لذا باید آگاهی جامعه در این خصوص را با روش های مختلف بالا برد. براي پيشگيري از اين بيماري و مرگ ناشی از آن ها راهبرد ها و راهکارهای زيادي اندیشیده شده است و عقاید، و طرح های زیادی برای رفع این مشکل در هر کشور وجود دارد. یکی از این راه ها برگزاری بسیج های اطلاع رسانی و آموزشی است که راهنمایی برای طراحی و اجرای فعالیت هایی در طول سال است.

بعضی از اهداف برگزاری بسیج سالانه این روز

-برانگیختن عموم جامعه برای اندازه گیری منظم فشارخون خود حداقل سالی یک بار

-تشویق افراد دارای فشارخون بالا در سطح جامعه برای مراجعه به پزشک خود برای اندازه گیری منظم فشارخون و درمان صحیح آن

-تاکید بر رعایت شرایط لازم برای اندازه گیری دقیق فشارخون(رعایت شرایط اندازه گیری توسط گیرنده فشارخون، رعایت شرایط دستگاه فشار سنج و رعایت شرایط توسط فردی که فشارخون وی اندازه گیری می شود)  

-تشویق و ترغیب عموم افراد خصوصا” جوانان برای حفظ وزن طبیعی، سطح کلسترول خون طبیعی، فشارخون طبیعی، شیوه زندگی سالم، مصرف غذای سالم، فعالیت بدنی منظم و غیره.

-تشویق افراد به ترک عادات و رفتارهای بد مانند نوشیدن الکل، بی تحرکی و تنبلی، رژیم غذایی چرب ، رژیم غذایی تند و غذاهای سرخ کرده ، مصرف دخانیات، چاقی، اضافه وزن و غیره.

-تشویق افراد برای معاینه منظم سلامتی و فشارخون خود با فراهم کردن شرایط، امکانات و محیط های مناسب برای آنها از طریق بسیج های اندازه گیری فشارخون رایگان.

-آگاه کردن عموم افراد در خصوص فشارخون، فشارخون بالا، عوارض آن، نحوه حفظ فشارخون و وزن طبیعی و شیوه زندگی سالم.

-تشویق تمام پزشکان به اندازه گیری فشارخون در هر مراجعه بیماران با رعایت کلسه نکات مربوط به اندازه گیری دقیق و صحیح فشارخون و ارائه خدمات درمانی مناسب و پیگیری و مراقبت منظم بیماران خود.

-آگاه کردن مردم در خصوص اینکه این بیماری مزمن است و نیاز به حفظ شیوه و عادات زندگی سالم برای تمام دوران زندگی دارد.

-ترویج و ترغیب برای شناسایی بموقع، پیشگیری و کنترل فشارخون بالای شریانی در جمعیت های آسیب پذیر.

چگونه روز جهانی فشارخون بالا برگزار می شود

هر سال در این روز برای افزایش آگاهی عموم جامعه در باره فشارخون بالا اقداماتی از طریق اجرای فعالیت ها و برنامه های متنوع انجام می شود. بعضی از فعالیت هایی که می تواند برای برگزاری این بسیج سازماندهی شوند، شامل فوروم عمومی ، مناظره در خصوص فشارخون بالا، ارائه مقالات در رسانه های عمومی، توزیع بنرها و پوستر ها در مدارس، دانشگاه ها و سایر موسسات آموزشی، بحث و گفتگو، برگزاری مسابقات در مدارس و دانشگاه ها، توزیع پیام هایی از طریق رسانه های همگانی مانند کانال های تلویزیون و رادیو و ….. موارد زیادی از این فعالیت ها هستند.

وبینار ها نیز می تواند برای متخصصین و برای گفتگو در خصوص مشکلات رایج فشارخون بالا در سطح ملی و بین المللی و در خصوص اقدامات جدید و ساده تر پیشگیری و کنترل افراد مبتلا به فشارخون بالا ، برگزار گردد.

انواع فشارخون بالا

فشارخون بر اساس عوامل ایجاد کننده آن به دو نوع تقسیم می شود فشارخون بالا ی اولیه و ثانویه:

فشارخون اولیه : فشارخون اولیه شایعتر است  گرچه علت آن ناشناخته است. به عنوان فشارخون بالای اساسی هم نامیده میشود. اغلب افراد بزرگسال دارای فشارخون بالا در این گروه قرار می گیرند. به نظر میرسد ترکیبی از عوامل ژنتیک، رژیم غذایی، شیوه زندگی و سن در بروز این بیماری نقش داشته باشند. عوامل شیوه زندگی شامل مصرف دخانیات، مصرف الکل، استرس، اضافه وزن، مصرف زیاد نمک و کم تحرکی است.

فشارخون بالا می تواند ناشی از عوامل چندگانه باشد از جمله حجم پلاسمای خون و فعالیت هورمون هایی که حجم و فشار خون را تنظیم می کنند. هم چنین توسط عوامل محیطی مانند استرس و کم تحرکی تحت تاثیر قرار می گیرد.

فشارخون ثانویه: این نوع فشارخون چند دلیل اختصاصی دارد و عارضه یک مشکل دیگر است. اگر فشارخون بالا به علت سایر شرایط یا بیماری ایجاد شود به آن نوع ثانویه می گویند. علت فشارخون ثانویه  آسیب های کلیوی، فعالیت بیش از حد غدد فوق کلیوی، دیابت، فئوکروموسیتوم (سرطان غده آدرنال)، سندروم کوشینگ، اختلال غدد تیروئید و هیپر تیروئیدی، وقفه تنفسی در خواب، تومور ها، داروهای تفریحی، ، کوارکتاسیون آئورت، شرایط مربوط به بارداری، افزایش بیش از حد لازم  یا مصرف غلط دارو، مصرف الکل، مصرف غذاهای ناسالم و ……….. هستند.

فشارخون بالا در ابتدا بدون علامت است اما زمانی که بتدریج منجر به بروز عوارضی یا چندین بیماری مانند بیماری کلیوی، بیماری قلبی و …… شود،  این بیماری علائم دار می شود که مربوط به تظاهر عوارض فشارخون بالا است.

عوارض و درمان فشارخون بالا

امروزه در اغلب زندگی های پر مشغله افراد برای خودشان وقت نمی گذارند و از استرس و تنش رنج می برند که بعدها منجر به مشکلات بیماری فشارخون بالا می شود. فردی که از بیماری فشارخون بالا رنج می برد به سلامت خود آسیب می رساند و قادر نیست بر روی کارهای روزانه خود بطور صحیح تمرکز کند. افراد در انجام چندین نوع از فعالیت ها بطور همزمان دچار مشکل می شوند.

شیوه زندگی غلط سبب فشارخون بالا می شود. فشارخون می تواند از طریق رژیم غذایی، انجام فعالیت بدنی منظم و مدیریت استرس های قابل پیشگیری، تنظیم شود. طبق راهنماهای پیشنهاد شده توسط پزشکان افرادی که از بیماری فشارخون بالا رنج می برند باید حداقل 5 روز در هفته و حداقل 150 دقیقه فعالیت بدنی متوسط یا 75 دقیقه فعالیت شدید انجام دهند. افراد مثلا می توانند پیاده روی، دویدن آهسته ، دوچرخه سواری یا شنا کنند. در صورت عدم کاهش فشارخون و عدم پاسخ به اصلاح شیوه زندگی، دارو به کاهش فشارخون بالا کمک می کند.

همانگونه که میدانید این بیماری ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. اما می تواند به دستگاه گردش خون( قلب و عروق) و اعضای داخلی مانند کلیه آسیب برساند. هم چنین فشارخون بالا سبب عرق کردن، اضطراب، مشکلات خواب می شود و در زمان فشارخون بحرانی ، فرد ممکن است سردرد و خونریزی از بینی را تجربه کند.

گرچه در فشارخون بالای شدید علائم سردرد، خواب آلودگی، طپش قلب، تاری دید، خستگی، سرگیجه، گیجی، احساس زنگ زدن در گوش، تنفس مشکل، ضربان قلب نا منظم نشان داده شده است که حتی ممکن است منجر به کماء شود.

این بیماری هم چنین یک بیماری ارثی است که می تواند از والدین مبتلا به بیماری فشارخون بالا به ارث برسد. این بیماری در افراد دارای سابقه دیابت، چاقی، مصرف دخانیات، کم تحرکی، مصرف زیاد الکل، مصرف داروهای جلوگیری از بارداری و ….بیشتر شایع است. عوارض افزایش فشارخون شامل آترواسکلروز است که به معنی باریک شدن شریان ها است. فشارخون بالا به مدت طولانی سبب ایجاد آترواسکلروز و تشکیل پلاک در شریان ها و منجر به تنگی عروق می شود. این وضعیت می تواند منجر به نارسایی قلبی، حمله قلبی، آنوریسم(ایجاد یک برآمدگی در دیواره شریان که می تواند پاره و سبب خونریزی شدید شود)، نارسایی کلیه، سکته مغزی و غیره شود.

چگونه آگاهی از فشارخون بالا را افزایش دهیم؟

طبق نظر اتحادیه جهانی فشارخون، دو جزء مهم برای افزایش آگاهی از بیماری فشارخون بالا وجود دارد:

-اول برپایی برنامه های غربالگری همگانی با ظرفیت بالا برای تشخیص فشارخون بالا در افراد در معرض خطر است.

-دوم ترویج اندازه گیری معمول فشارخون توسط کارکنان بهداشتی درمانی در تمام مطب ها و مراکز بهداشتی درمانی است.

هدف اصلی برگزاری مناسبت این روز در سال جاری ترویج آگاهی عمومی از فشارخون بالا با تاکید بر اندازه گیری صحیح فشارخون و تشویق شهروندان کشورها برای پیشگیری و کنترل این قاتل خاموش است.