دانستنی هایی برای سوغاتی های شمال

خیلی کم پیش می‌آید که به شمال برویم اما از شیرینی‌های خوشمزه یا صنایع‌دستی جذاب آن، غافل شویم. نان‌ها و شیرینی‌های محلی استان‌های شمالی کشورمان، آنقدر خوشمزه هستند که معمولاً در چمدان هر مسافری در مسیر برگشت، پیدا می‌شود. هرکسی که برای اولین بار به بازارهای بزرگ شمال سر می‌زند، آرزو می‌کند کاش فهرست کاملی از سوغاتی‌های شمال را در اختیار داشت تا بتواند بهترین خرید با مناسب‌ترین قیمت را انجام دهد. این موضوع بیشتر به‌خاطر تنوع گسترده سوغاتی های شمال است.

از طرفی، آشنا بودن با مسیرهای دسترسی به بازارهای بزرگ، کمک زیادی به آسایش سفر می‌کند. یکی از بهترین هتل‌های 4 ستاره مازندران، هتل پارسیان آزادی رامسر است که دسترسی بسیار راحتی به اماکن دیدنی و بازارهای خرید دارد. قیمت هتل پارسیان رامسر، نسبت به دیگر هتل‌های 4ستاره شمال، بسیار مقرون‌به‌صرفه است. با ما همراه باشید تا با جذاب‌ترین سوغاتی های شمال آشنا شوید.

شیرینی‌های خوشمزه شمالی

بسیاری از گردشگرانی که به شمال سفر کرده‌اند، مزه شیرینی‌های محلی آن منطقه را هنوز زیر زبان خود حس می‌کنند. طعم شیرین و به‌یادماندنی این شیرینی‌ها، با روح و جان شما بازی می‌کند. شاید دلیل این همه جذابیت، دستورپخت و رسپی منحصر‌به‌فرد آنها باشد که فقط در صندوقچه اسرار شیرینی‌پزهای شمالی قرار دارد. بیایید بدون معطلی با این شیرینی‌های جذاب آشنا شویم.

کلوچه‌های لذیذ شمال

کلوچه‌های شمال، آنقدر خاطره‌انگیز هستند که حتی در سریال‌های تلویزیونی مثل گلنار هم، اثری نوستالژیک از خود به‌جای گذاشته‌اند. به جرئت می‌توان گفت، هرکدام از شهرهای شمالی کشور، رسپی خاصی برای تهیه کلوچه دارند؛ برای مثال، شهرستان‌های لاهیجان، لنگرود و فومن، خوشمزه‌ترین کلوچه‌های شمال را به نام خود ثبت کرده‌اند. تهیه کلوچه فومنی، فرمول خاصی دارد که باید به‌صورت دقیق و حرفه‌ای انجام شود. این کلوچه، از آرد، هل، بکینگ پودر، دارچین، شکر و تخم مرغ تهیه می‌شود. در برخی موارد، جوز هندی و کره حیوانی هم به آن اضافه می‌شود. گردو، کشمش، کره و وانیل هم، جزو ترکیبات اصلی بسیاری از کلوچه‌های شمال هستند.

کوکی لاهیجان

شاید در نگاه اول، کوکی لاهیجان را با کلوچه اشتباه بگیرید؛ اما این کوکی‌های ترد و لذیذ، در نوع خود، بی‌نظیر هستند. برای ساخت کوکی لاهیجان از تخم‌مرغ، شیر، پودر قند، بکینگ پودر، وانیل، آرد سفید و کره حیوانی نرم استفاده می‌شود. تفاوت اصلی کوکی با کلوچه هم، بافت اسفنجی مرغوب و استفاده از گردو و کشمش است که در ترکیبات اصلی کوکی به‌کار رفته است. برای اینکه این کوکی‌های خوشمزه را در منزل تهیه کنید، باید دمای فر را روی 180 درجه سانتی‌گراد تنظیم نمایید. کوکی لاهیجان، در تمام بازارهای شمال پیدا می‌شود و برای خرید آن، نیازی به گشتن طولانی در بازار نیست. اگر می‌خواهید دسترسی راحتی به بازارهای لاهیجان داشته باشید؛ ما به شما اقامت در هتل 5 ستاره رسپینا را پیشنهاد می‌دهیم. قیمت هتل رسپینا لاهیجان، با توجه به خدماتی که ارائه می‌دهد، بسیار مناسب است. از طرفی این هتل، دسترسی شما را به بازارهای خرید و مراکز دیدنی گیلان، تسهیل می‌کند.

پشت زیک

پشت‌زیک، نوعی شیرینی هنرمندانه و لذیذ است که از کنجد تهیه می‌شود. پشت زیک اصلی و باکیفیت را فقط می‌توانید در مازندران پیدا کنید؛ زیرا این شیرینی کنجدی، جزو سوغاتی های شمال مخصوص خطه مازندران است. برای تهیه پشت زیک، به کنجد، کره، زعفران، شکر و گردو خشک شده احتیاج دارید. به‌دلیل وجود کنجد در آن، این شیرینی بسیار مغزی است و خواص گسترده‌ای دارد؛ البته با توجه به وجود کره و شکر، باید از مصرف زیاد آن خودداری کنید. از آنجا که این شیرینی، سفت و خشک است؛ می‌توانید همراه با چای اصیل شمالی میل کنید و از طعم بی‌نظیر آن لذت ببرید.

نان کماج

از هرچیزی که بگذریم از نان‌های محلی شمال، نمی‌توان گذشت. نان کماج، ظاهری بسیار نرم، اسفنجی با تزئینات کنجد، تخمه و بادوم دارد. این نان خوشمزه را می‌توانید همراه با چای یا دمنوش‌های گرم، نوش جان کنید. برای تهیه نان کماج، به شیر، آرد، شکر، تخم مرغ، خمیرمایع فوری، زردچوبه، نمک و کنجد، نیاز دارید. حالت پف کرده نان کماج، ظاهر وسوسه‌کننده‌ای به آن بخشیده است. پیشنهاد می‌کنم اگر به‌سراغ سوغاتی های شمال رفتید، حتماً کماج را به تمام دوستان و آشنایان خود پیشنهاد دهید و آنها را در لذت طعم بی‌نظیر آن، شریک کنید.

آغوزنون

اسم عجیب آغوزنون، کنجکاوی بسیاری از گردشگران را به خود جلب کرده است. آغوزنون، نوعی شیرینی است که معمولاً در روزهای عید نوروز، در خانه هر شمالی پیدا می‌شود. در اصل، این شیرینی مخصوص مازندران است و شمالی‌ها خیلی خوب آن را می‌شناسند. خواص آغوزنون به‌دلیل ویتامین D و آهن موجود در آن، بسیار گسترده است. خوردن این شیرینی در کنار چای شمالی، واقعاً فراموش نشدنی است. برای تهیه آن، به آرد برنج، آرد سفید، شکر، تخم مرغ، روغن نباتی، گردو، زعفران و آب نیاز دارید. آغوزنون، جزو رایج‌ترین سوغاتی های شمال است.

رشته به رشته

رشته‌های درهم تنیده و شیرین، یکی از جذاب‌ترین سوغاتی‌های استان‌های شمالی است. برای تهیه این شیرینی، از آرد برنج، پودر قند، روغن و آب، استفاده می‌شود. رشته به رشته، سوغاتی مازندران است و یکی از خوراکی‌های بومی مردم دیباج بوده است. این شیرینی، بسیار سبک است و طعم بی‌نظیری دارد. شما می‌توانید این شیرینی فانتزی را به‌راحتی در منزل تهیه کنید و از طعم آن لذت ببرید.

نان پادرازی

نان پادرازی، جزو شیرینی‌های بسیار رایج در عیدها و مناسبت‌های ایرانی است. هرچند این نان یا شیرینی، در کشورهای دیگر دنیا هم تهیه می‌شود؛ اما بهترین پادرازی‌ها را می‌توانید در خطه شمال ایران پیدا کنید. برای تزئین این شیرینی، معمولاً از مقدار کمی کنجد کمک می‌گیرند. قیمت این شیرینی هم مقرون‌به‌صرفه است و آن را می‌توان در اغلب شیرینی‌فروشی‌ها پیدا کرد.

بهترین صنایع‌دستی شمال

صنایع دستی، از میان هزاران سال تاریخ مردم شمال، به‌یادگار مانده‌اند. این محصولات دست‌ساز، سرمایه ملی ایران زمین هستند. از طرفی با خرید آنها می‌توانید اقتصاد مردم بومی شمال را تأمین کنید. معمولاً صنایع دستی در تمام مناطق شمالی ایران، وجود دارد و جزو مهم‌ترین ‌سوغاتی های شمال است. اگر می‌خواهید آنها را بخرید، دقت کنید که از تولیدکنندگان معتبر بومی شمال بخرید.

گلیم بافی

گلیم‌بافی، هنری بسیار زیبا و شگفت‌انگیز در بین مردم شمال است که برای ساخت آن از دستگاه‌های گلیم‌بافی کمک گرفته می‌شود. در حال حاضر، انواع گلیم ساده، چرخی و سوزنی در بازارهای شمال به‌فروش می‌رسند. طرح زیبای گلیم‌ها، الهام‌گرفته از مناظر طبیعت است و استفاده از آنها در منزل، روح شما را نوازش خواهد کرد.

دستباف‌های ترکمنی

قوم ترکمن، یکی از اقوام بومی و باستانی در استان گلستان هستند که سابقه حضور آنها در این منطقه، به هزاران سال قبل باز می‌گردد. شاید به‌ همین دلیل است که بافت فرش‌ها و پارچه‌های رنگارنگ با کمک دست، یکی از هنرهای باستانی ایرانیان به‌شمار می‌رود. فرش‌ها و پارچه‌های دستباف ترکمنی، بسیار حرفه‌ای بافته شده‌اند. معمولاً از پارچه ترکمنی برای دوخت لباس عروس و لباس‌های نفیس محلی استفاده می‌شود. جذابیت این پارچه‌ها در طرح‌های شاد و متنوع آنها است. فرش ترکمنی نیز، بسیار نفیس و گران‌قیمت است و جزو محصولات بسیار لوکس محسوب می‌شود.

جاجیم بافی

جاجیم‌، یکی دیگر از سوغاتی های شمال است که با کمک دستگاه دووردی تولید می‌شود. نخستین جاجیم‌های یافته‌شده در آثار باستانی، به حدود 5 هزارسال پیش مربوط می‌شوند. طرح کلی و رایج جاجیم‌ها، به‌صورت راه راه و رنگارنگ است و در آن، از تاروپود پشمی و پنبه‌ای استفاده می‌شود. یکی از قسمت‌های اصلی در بافت جاجیم، نقش‌اندازی است که در آن، نقش‌های زیبایی مثل چهارگل، خشتی یا گل آفتابگردان، به‌کار می‌رود. این نقش‌ها، بسیار قدیمی هستند.

نمدبافی

بسیاری از گردشگران، رامسر را مرکز اصلی تولید نمد می‌دانند. نمدبافی از گذشته‌های دور در این خطه رواج داشته است. با استفاده از نمد، محصولات پوشاک متنوعی مثل کلاه، کوله‌پشتی، دوش‌نمد و فرش تولید می‌شود. معمولاً قیمت این صنایع‌دستی، کمی گران‌تر از سایر سوغاتی های شمال است. اگر قصد خریدن محصولات نمدی دارید؛ بهتر است به سراغ بازارهای سنتی شمال بروید و نمدهای اصل رامسر را تهیه کنید.

حصیربافی

حصیربافی را می‌توان قدیمی‌ترین هنر تولید محصولات دست‌ساز در تاریخ دانست. ساکنان قدیمی شمال، با کمک دستان خود و استفاده از نی‌های برنج و ساقه گیاهان مردابی، محصولاتی شگفت‌انگیز خلق می‌کردند. خوشبتخانه آنها این هنر را نسل به نسل منتقل کردند و در حال حاضر، حصیربافی، شغل بومی برخی از مردم شمال است. یکی از روستاهای بسیار مهم در هنر حصیربافی، روستای فشتکه است. برای خرید محصولات حصیری مثل کلاه، سبد، زنبیل، زیرانداز و لوازم آشپزخانه می‌توانید به بازارهای سنتی مازندران یا گیلان مراجعه کنید.

انواع ترشیجات شمال

به‌همان اندازه که خوردن شیرینی‌های شمالی لذت‌بخش است، خوردن ترشی‌جات شمالی هم می‌تواند شما را شگفت‌زده کند. ترشی ملس لواشک‌ها و ترشیجات شمالی، لذت وصف‌ نشدنی دارد. در ادامه با این ترشیجات بیشتر آشنا می‌شوید.

رب انار

رب انار، پای ثابت خورشت بومی ایران، یعنی خورشت فسنجان است. خورشت فسنجان بسیار خوش‌طعم است؛ حالا تصور کنید برای تهیه آن از رب انار غلیظ سوغاتی شمال استفاده شود. بهترین رب انار را فقط می‌توانید در بازارهای شمال پیدا کنید. کیفیت رب انار شمال، بسیار بالا است و راز تهیه مرغوب آن در دست بومیان مازندرانی است. با این حال، سعی کنید از مصرف زیاد رب انار خودداری کنید؛ زیرا ممکن است فشار خون شما را پایین بیاورد.

ترشی سیر

اگر از افراد مسن در آشنایان خود بپرسید، حتماً به شما از خواص معجزه‌گون ترشی سیر خواهند گفت. ترشی سیر، به‌عنوان اکسیر حیات در میان ترشی‌جات شناخته می‌شود. مقدار کمی از این ترشی، درمان بسیاری از ناراحتی‌های معده و دستگاه گوارش است؛ البته باید توجه کنید که هرچقدر ترشی سیر، زمان بیشتری را برای آماده‌شدن سپری کرده باشد، مرغوب‌تر است. در حال حاضر، ترشی‌های سیر هشت ساله، هفت ساله یا کمتر در بازار به‌فروش می‌رسد. این ترشی را می‌توانید در کنار آبگوشت محلی شمال، میل کنید.

لواشک

عاشقان ترشی‌جات، محال است که به شمال بروند؛ اما برای خرید لواشک‌های شمالی اقدام نکنند. خبر خوب اینکه برای خرید لواشک، نیازی به گشتن در بازارهای شمال ندارید. این لواشک‌های میوه‌ای را می‌توانید در تمام مراکز خرید شمال پیدا کنید. سعی کنید هنگام خرید، به بهداشتی بودن آن توجه کنید. بهتر است لواشک‌هایی که می‌خرید را در نایلون یا سلفون قرار دهید تا آلوده نشوند. لواشک، یکی از خوشمز‌ه‌ترین سوغاتی های شمال است که معمولاً هرگردشگری حداقل یک‌بار آن را امتحان می‌کند.

سوغاتی ‌های شمال به تفکیک استان

سفر به هرکدام از استان‌های شمالی ایران، داستان مخصوص به خود را دارد. در هرکدام از آنها، هزاران سال فرهنگ و زیبایی نهادینه شده است. شاید به همین دلیل است که سوغاتی های شمال در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان، در برخی موارد، کاملاً بومی هستند و با یکدیگر تفاوت دارند. با این حال، نباید شباهت‌های فرهنگی در این استان‌ها را نادیده گرفت. بسیاری از سوغاتی های شمال در هرکدام از استان‌های شمالی، یافت می‌شود و محدود به منطقه خاصی نیست؛ مثلاً گلیم‌بافی، یکی از صنایع‌دستی رایج در سرتاسر مناطق شمالی ایران است.

سوغاتی‌های مخصوص گیلان

سفر خود را از غربی‌ترین استان شمالی کشور شروع می‌کنیم. گیلان، مهد سوغاتی‌های شگفت‌انگیز است. مزه شیرینی‌های خوشمزه آن، هیچ‌وقت از یادتان نخواهد رفت. از جمله این شیرینی‌ها می‌توان به کلوچه فومنی، حلوای به و کوکی گردویی اشاره کرد. نان‌های محلی گیلان مثل نان کشتا و نان تمیجان هم واقعاً وسوسه‌کننده هستند. یکی از مهم‌ترین سوغاتی‌های گیلان، چای لاهیجان است که شهرت جهانی دارد. کیفیت این چای، زبانزد خاص و عام است و تنها در مزارع سبز گیلان، کشت می‌شود. بعضی دیگر از چای‌های معروف گیلان، چای قلم، سیاه، باروتی و کله مورچه‌ای هستند. این چای‌ها، دشمن بسیار قدرتمندی برای سرطان محسوب می‌شوند و طعم اصیل آن، یادگاری بسیار جذابی از شمال خواهد بود. از جمله صنایع‌دستی مخصوص گیلان هم، می‌توان به حصیربافی، بامبو بافی و گلیم‌بافی اشاره کرد که معمولاً در تمام بازارهای آنجا، به‌ فروش می‌رسند.

سوغاتی‌های مخصوص مازندران

بعد از استان گیلان، اکنون نوبت سوغاتی‌های مخصوص استان مازندران است. سوغاتی های شمال که تنها به استان مازندران اختصاص دارند، بسیار زیاد هستند. مازندران، بخش اعظم سواحل شمال را به خود اختصاص داده است؛ بنابراین طبیعی است که قصه سوغاتی‌های آن، کمی متفاوت از بقیه باشد. یکی از شیرینی‌های خوشمزه مازندران، پشت زیک است که آن را کمی قبل‌تر معرفی کردیم. نان کماج و رشته به رشته هم، از جمله دیگر خوردنی‌های لذیذ مازندران هستند که نباید از دست دهید. در این استان، جاجیم‌بافی و نمدبافی به‌وفور یافت می‌شود و بسیاری از مردم برای خرید این سوغاتی‌ها، بازارهای مازندران را زیر و رو می‌کنند.

سوغاتی‌های مخصوص گلستان

به شرقی‌ترین استان شمالی کشور می‌رویم؛ یعنی استان گلستان! در بازارهای این استان زیبا و پوشیده از جنگل، سوغاتی‌های فوق‌العاده‌ای چشم‌انتظار شما هستند؛ برای مثال، انواع حوله ابریشمی، یکی از صنایع‌دستی معروف گلستان هستند. تولید نخ ابریشم در این استان، قدمت دیرینه دارد و به‌عنوان یکی از مشاغل سنتی شناخته می‌شود. در کنار آن، رنگ‌رزی هم، شغل بومی مردم استان گلستان است. از جمله دیگر سوغاتی های شمال در این استان، می‌توان به خاویار و حلوای آماج اشاره کرد.

برای خرید سوغاتی در شمال، به کجا برویم؟

در هر شهری، یک یا چند بازار مهم وجود دارد که پاتوق سوغاتی‌های خوشمزه و ارزان هستند. استان‌های شمالی هم از این قاعده مستثنی نیستند. در این بخش قصد داریم شما را با بهترین بازارهای شمال آشنا کنیم تا بتوانید بدون نگرانی و دردسر، هرنوع سوغاتی شمال را با مناسب‌ترین قیمت بخرید.

بازار نعلبندان گلستان

آیا تاکنون از بازاری به قدمت بیش از 1000 سال، خرید کرده‌اید؟ بازار نعلبندان گلستان، این لذت فراموش‌نشدنی را به شما هدیه می‌کند. این بازار، در بافت قدیمی گرگان قرار دارد و از یک سو به خیابان امام خمینی، منتهی می‌شود. طول این بازار، حد فاصل چهارراه میدان تا سه‌راه میرکریم را پوشش می‌دهد. شاید بتوان گفت بازار نعلبندان، یکی از دو بازار بسیار معروف شهر گرگان است. جنب‌و‌جوش این بازار، تمامی ندارد و در آن، انواع میوه‌جات، ترشیجات، شیرینی و صنایع دستی، به‌فروش می‌رسد. یکی از سوغاتی‌های مشهور این بازار، دست‌باف‌های ترکمنی است که زیبایی منحصربه‌فردی دارند.

بازارهای هفتگی مازندران

مازندران، از آن دسته استان‌هایی است که هر روز در آن، بساط بازارهای زیبای محلی، پهن است. برای مثال، می‌توانید یکشنبه را در بازار سلمان‌شهر و دوشنبه را در بازار تنکابن سپری کنید. بازارهای نشتارود و نرگسیه نیز، جزو بازارهای محلی مازندران هستند. بازار سلیمان آباد نیز، یکی از بازارهایی است که فقط در چهارشنبه، فعالیت می‌کند و در آن، انواع سوغاتی های شمال به فروش می‌رسد. اگر به محصولات و صنایع دستی ترکمن علاقه دارید؛ بازار ترکمن‌ها در ساری را از دست ندهید. این بازار، مملو از فروشگاه‌های صنایع دستی ترکمن و بدلیجات است که با بهترین قیمت‌ها به‌فروش می‌رسند.

شنبه بازار انزلی

اگر به گیلان سفر کردید؛ حتماً یک برنامه بازدید از بازار انزلی برای خود تعریف کنید. این بازار با قدمت بیش از 70 سال، جزو مهم‌ترین بازارهای خرید در خیابان میرزاکوچک خان شهر انزلی است. انواع سبزی تازه، میوه‌جات، ترشیجات و نان‌های محلی خوشمزه در این بازار به‌فروش می‌رسد. بسیاری از مردم روستاهای اطراف نیز، برای فروش صنایع‌دستی خانگی خود، به این بازار می‌آیند و بساط پهن می‌کنند.

جمع‌بندی

از قدیم گفته‌اند شنیدن کی بود مانند دیدن؛ اما ما می‌گوییم که خواندن کی بود مانند چشیدن! واقعاً هم همینطور است! تا زمانی که طعم شیرین نان‌های محلی شمال را زیر زبان خود نکنید، نمی‌توانید از اهمیت خرید آنها با خبر شوید. به‌هرحال در این مقاله سعی کردیم تا شما را با تعدادی از سوغاتی های شمال آشنا کنیم تا با این کار، علاوه‌بر کمک به اقتصاد بومی شمال، هیجان و لذت برنامه سفر را بیشتر نماییم. امیدوارم با مطالعه این مقاله، بهترین سوغاتی‌ها را از شمال بخرید.