کدام واژه در آیه ۸۱ سوره مبارکه اسرا به معنای نابود شدنی است؟

وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۚ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا

و بگو: حقّ آمد و باطل نابود شد، همانا باطل، نابود شدنى است.

نکته ها

«حق»، به معناى ثابت و باقى است. لذا خدا و هرچه از سوى او باشد، حقّ است. «حق» يكى از نام‌هاى خداوند است. كلمه‌ى «زهوق» به معناى رفتن است. «زهق نفسه» يعنى روح از بدنش خارج شد.

براى اين آيه مصاديقى همچون ظهور اسلام، ورود به مدينه، فتح مكّه و شكستن بت‌ها را گفته‌اند كه در همه‌ى آنها باطل شكست خورده است. ولى آيه داراى مفهوم گسترده‌اى است و فناى باطل و بقاى حق را نويد مى‌دهد.

بقاى حقّ و نابودى باطل، يك سنّت وقانون الهى است، نه پندارى و تصادفى، هر چند پيروان حقّ كم و طرفداران باطل زياد باشند. چرا كه حقّ همچون آب، ثابت و ماندگار و باطل مانند كف، ناپايدار و فانى است. «فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفاءً وَ أَمَّا ما يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ» «1»

قرآن مى‌فرمايد: «نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَى الْباطِلِ فَيَدْمَغُهُ» «2» ما حقّ را بر سر باطل مى‌كوبيم و آن را نابود مى‌سازيم. و در اين صورت است كه باطل رفتنى است. بنابراين حقّ بايد باقدرت و كوبنده بر باطل هجوم آورد.

«1». رعد، 17.

«2». انبياء، 18.

جلد 5 – صفحه 109

پیام ها

1- پيامبر بايد با قاطعيّت، پيروزى نهايى حقّ را به مردم اعلام كند. «قُلْ جاءَ الْحَقُّ»

2- بايد حقّ را به ميدان آورد تا باطل از بين برود. جاءَ … زَهَقَ‌

3- عاقبت، باطل رفتنى و نابود شدنى است و حقّ، باقى و پايدار. جاءَ … زَهَقَ‌ (فعل ماضى نشانه قطعى بودن است.)

4- از جلوه‌ها و مانورهاى باطل نبايد هراسيد كه دوامى ندارد. «كانَ زَهُوقاً»